EĞİTİMDE KRİTİK SORUN: KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİ DAĞILIMINDAKİ SİSTEM SORUNU

Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) birinci ve ikinci sınıflarda sınıf değişikliğini zorlaştırma kararı, sınıflarda düzeni ve istikrarı sağlama hedefi taşırken, uygulamadaki kritik bir eksiklik eğitim camiasında ciddi bir sorun olarak dile getiriliyor: Özel gereksinimli (kaynaştırma/bütünleştirme) öğrencilerin sınıf dağılımının sistem tarafından otomatik olarak yönetilememesi.

İddialara göre, okulların sınıf listelerini oluştururken kullandığı mevcut sistemler, sınıfa düşen toplam özel gereksinimli öğrenci sayısını dikkate almıyor. Bu durum, özellikle sınıf mevcudunun düşük tutulması gereken ve her öğrenciye yeterli ilgi gösterilmesi hayati önem taşıyan birinci ve ikinci sınıflarda büyük aksaklıklara yol açıyor.

Yönetmelik Ne Diyor, Uygulama Ne Gösteriyor?

MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, kaynaştırma/bütünleştirme uygulaması yapılan okullarda özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin sınıflara dağıtımı konusunda açık bir kural belirliyor:

"Tam zamanlı kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulaması yapılan okullarda özel eğitim ihtiyacı olan bireyler gelişim özellikleri de dikkate alınarak sınıflara eşit sayıda ve her bir şubede 2 öğrenciyi geçmeyecek şekilde yerleştirilir." (Kaynak: Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği)

 

Ancak sahada edinilen bilgilere göre, okul yönetimlerinin manuel çabalarına rağmen, merkezi yerleştirme veya öğrenci nakilleri sürecinde sistemin bu kritik veriyi göz ardı etmesi nedeniyle bazı sınıflarda 3 veya daha fazla özel gereksinimli öğrenci bir araya gelebiliyor.

Sorunun Etkileri Neler?

• Öğretmenler Üzerindeki Yük: Yönetmeliğin izin verdiği sayının (en fazla 2) aşılması, sınıf öğretmeninin üzerindeki eğitim ve ilgi yükünü katlayarak artırıyor. Bu durum, hem özel gereksinimli öğrencilerin bireyselleştirilmiş eğitim ihtiyaçlarının (BEP) karşılanmasını zorlaştırıyor hem de diğer öğrencilerin eğitim kalitesini olumsuz etkileyebiliyor.

• Öğrenci Gelişimi Risk Altında: Fazla sayıda kaynaştırma öğrencisinin aynı sınıfta bulunması, her birinin bireysel farklılıklarına uygun eğitim ortamının oluşturulmasını ve yeterli desteği almasını güçleştirerek, gelişimlerini riske atıyor.

• Sınıf Değişikliği Çıkmazı: Sınıf değişikliğinin zorlaştırılması kararıyla birleşince, bu durumun oluştuğu sınıflarda idari çözümlerin üretilmesi de kısıtlanıyor.

Çözüm Beklentisi: Sistemi 'Gören' Yazılım

Eğitimciler ve okul yöneticileri, sorunun temel kaynağının merkezi öğrenci yerleştirme/nakil sisteminin özel gereksinimli öğrenci verisini dikkate almaması olduğunu belirtiyor. Talep edilen çözüm, MEB'in ilgili bilişim altyapısında (E-Okul veya benzeri sistemler) bir güncelleme yapılarak, özel gereksinimli öğrencilerin Yönetmelik'teki 2 öğrenci kuralına uygun olarak sınıflara otomatik ve eşit bir şekilde dağıtılmasını sağlayacak bir algoritmanın geliştirilmesi.

Eğitimde fırsat eşitliği ve özel gereksinimli bireylerin nitelikli eğitime erişimi için hayati önem taşıyan bu sorunun, Bakanlık nezdinde acil bir çözüm bulması beklenmektedir.

Geçen yıl başlatılan sınıf değiştirme sistemi BEP'li (özel gereksinimli öğrenci) sayısının yığıldığı sınıflarda sayıların giderek artması ile büyük bir sorun olmadan ivedilikle çözüme kavuşturulmalıdır.