TAŞ TEPELER'DEN BÜYÜLEYİCİ KEŞİFLER: TARİHİN SIFIR NOKTASI YENİDEN YAZILIYOR

Şanlıurfa'da, insanlık tarihinin bilinen akışını değiştiren Göbeklitepe'nin başını çektiği Taş Tepeler projesi, her geçen gün yeni ve çarpıcı arkeolojik keşiflere ev sahipliği yapıyor. Milattan Önce 10.000'li yıllara, yani günümüzden yaklaşık 12.000 yıl öncesine tarihlenen bu anıtsal kompleksler, avcı-toplayıcı toplulukların yerleşik hayata ve medeniyete nasıl geçtiğine dair eşsiz bilgiler sunuyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yürüttüğü ve Prof. Dr. Necmi Karul başkanlığındaki Taş Tepeler Projesi, Göbeklitepe ve Karahantepe başta olmak üzere 12 farklı Neolitik yerleşimi kapsıyor.

GÖBEKLİTEPE VE KARAHANTEPE: İNSANLIĞIN İLK ANITSAL YAPILARI

UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Göbeklitepe, altı metreye ulaşan ve üzerlerinde ayrıntılı hayvan kabartmaları bulunan T biçimli dikilitaşlarıyla ünlüdür. Bu yapılar, tarım ve yerleşik hayattan önce inşa edilmiş bir anıtsal kült merkezi olması nedeniyle "önce tarım, sonra tapınak" tezini çürütmüştür.

Projenin yeni yıldızı Karahantepe ise Göbeklitepe'den farksız anıtsal yapılarıyla dikkat çekiyor ve Göbeklitepe ile çağdaş, hatta daha eski olabileceği düşünülüyor. Karahantepe'de şimdiye kadar 250'ye yakın T biçimli dikilitaş ve insan ögesini sıkça işleyen heykeller gün ışığına çıkarıldı. Son keşifler arasında, insan yüzlü bir T biçimli dikilitaşın bulunması, Neolitik insanın soyut düşünme gücünü ve kendini ifade etme biçimini gösteren en önemli bulgulardan biri oldu.

DİĞER TAŞ TEPELER VE BÜYÜK RESİM

Taş Tepeler Projesi; Sayburç, Çakmaktepe ve Mendik Tepe gibi diğer 10 alanda süren kazılarla, Neolitik Devrim olarak bilinen büyük dönüşümün tüm aşamalarını anlamamızı sağlıyor.

Yerleşim Alanı	Temel Özellik
Göbeklitepe	Dünyanın en eski anıtsal tapınak merkezi.
Karahantepe	Göbeklitepe ile çağdaş veya daha eski, insan figürleriyle öne çıkıyor.
Çakmaktepe	Göbeklitepe’den daha eski olabileceği düşünülen kamusal yapılar.
Mendik Tepe	Ritüel ve günlük yaşamın bir arada olduğu, kendine özgü mimariye sahip yerleşim.

Kazıların başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, bu 12 noktanın bir bütün olarak 1500 yıllık bir süreci kapsadığını ve avcı-toplayıcı toplulukların yerleşik hayata geçişinin temellerinin atıldığı bu kritik dönemi aydınlattığını belirtiyor. Taş Tepeler, tarım, mimari, inanç sistemleri ve sosyal örgütlenmenin ilk izlerini sunarak insanlık tarihinin başlangıç hikayesini kökten değiştirmeye devam ediyor.