Göbeklitepe'de Yeraltı Radarı ile Tarihi Keşif: Kazılmamış Yamaçlar Dev Anıtsal Yapıları Saklıyor

ŞANLIURFA – Dünyanın bilinen en eski kült kompleksi olan Göbeklitepe'de gerçekleştirilen son araştırmalar, arkeoloji camiasında büyük bir heyecan yarattı. Yeraltı Radarı (GPR) kullanılarak yapılan jeofizik taramalar, höyüğün henüz kazı yapılmamış yamaçlarının altında gizlenmiş dairesel anıtsal yapılar ve büyük bir yapının izlerini ortaya çıkardı.

12 bin yıllık geçmişiyle "tarihin sıfır noktası" olarak nitelendirilen UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki Göbeklitepe'den gelen bu bulgular, sit alanının bugüne kadar ortaya çıkarılandan çok daha büyük ve karmaşık olduğunu gösteriyor.

Yeni Keşifler Göbeklitepe'nin Sınırlarını Genişletiyor

Şanlıurfa il merkezine yaklaşık 22 kilometre uzaklıkta bulunan Göbeklitepe, Neolitik Dönem'e ait T biçimli dikilitaşları ve dairesel kült yapılarıyla biliniyor. Şimdiye kadar sekiz büyük dairesel yapı açığa çıkarılmışken, son çalışmalar höyüğün özellikle doğu ve güney yamaçlarında yoğunlaşan yeni izlere ulaştı.

• Anıtsal ve Konut Yapıları: GPR taramaları, daha önce kazılmış olanlara benzer yeni dairesel anıtsal yapıların yanı sıra, büyük bir bina ve dikdörtgen planlı konut olabileceği düşünülen daha küçük yapıların varlığını tespit etti. Bu, Göbeklitepe'nin sadece bir kült merkezi değil, aynı zamanda yerleşik yaşamın da erken dönem izlerini barındırıyor olabileceği ihtimalini güçlendiriyor.

• Gelecek Kazılara Işık Tutuyor: Jeoarkeolojik çalışmaları yürüten Avusturya Arkeoloji Enstitüsü Direktörü Prof. Dr. Barbara Horejs, elde edilen verilerin "oldukça heyecan verici" olduğunu belirtti. Çalışmalar, höyüğün sınırlarını belirlemeye ve ileride yapılacak kazılar için bir strateji oluşturmaya yardımcı olacak.

Tarihin En Eski Kompleksi Sırlarını Korumaya Devam Ediyor

Göbeklitepe, avcı-toplayıcı toplulukların tarım öncesi dönemde böylesine büyük ve anıtsal yapılar inşa edebildiğini kanıtlayarak, insanlık tarihinin gelişimine dair köklü kabulleri değiştirmiştir. Tonlarca ağırlıktaki yekpare dikilitaşlarla oluşturulan bu dairesel yapılar, o dönemin sosyal organizasyon ve inanç sistemleri hakkında önemli bilgiler sunuyor.

Bu yeni yeraltı keşifleri, Göbeklitepe'nin arkeolojik önemini bir kez daha teyit etmekte ve bölgede yapılacak ileriki kazı sezonlarının daha da büyük sürprizlere gebe olduğunun sinyallerini vermektedir. İstanbul Üniversitesi öncülüğünde, Alman Arkeoloji Enstitüsü ve Berlin Freie Üniversitesi uzmanlarının işbirliğiyle sürdürülen bu çok disiplinli çalışmalar, "Geleceğe Miras" projesi kapsamında devam edecektir.