Dünya tarihinin bilinen en eski tapınak kompleksi olan Göbeklitepe, sadece taş dikilitaşlarıyla değil, aynı zamanda yıldızlarla kurduğu gizemli bağ ile de bilim dünyasının dikkatini çekiyor. Arkeologlar ve gökbilimciler, bu kadim yapının yalnızca ritüel amaçlı değil, aynı zamanda gök cisimlerinin hareketlerini takip etmek için kullanılmış olabileceği görüşünde birleşiyor.

Kadim Taşlardaki Gökyüzü İzleri

Göbeklitepe’nin T biçimli dikilitaşlarında yer alan hayvan ve sembol kabartmalarının bir kısmı, bazı araştırmacılara göre takımyıldızlarını temsil ediyor. Özellikle:

• Aquila (Kartal)

• Scorpius (Akrep)

• Orion (Avcı)

gibi takımyıldızlarla paralellik kuran çalışmalar, bu kabartmaların o dönemin gökyüzü gözlemlerini aktaran bir çeşit yıldız haritası olabileceğini öne sürüyor.

Avcı Toplayıcıların Gökbilimi

Göbeklitepe’nin MÖ 9600’lere tarihlenmesi, insanlık tarihini yeniden yazdıran bir bilgi olmuştu. Şimdi ise bir başka iddia daha tartışılıyor:
O dönem henüz tarım yokken insanların ileri düzeyde astronomik bilgi sahibi olması.

Bu görüşü destekleyen teorilere göre:

• Taşların dizilişi belirli göksel hizalanmaları işaret ediyor.

• Gökyüzündeki döngüler, özellikle ekinokslar ve solstisler, dinsel törenlerle ilişkilendiriliyor.

• Yıldız hareketleri, toplulukların ritüel takvimini belirlemiş olabilir.

En Çok Tartışılan Sembol: Akrep

Göbeklitepe’nin en bilinen sembollerinden akrep kabartmasının, Scorpius takımyıldızıyla bağı üzerine çeşitli çalışmalar yapıldı. Bazı araştırmacılar, akrep figürünün bir gök olayı — belki de bir meteor yağmuru veya kuyruklu yıldız — ile ilgili olabileceğini öne sürüyor.

Gökyüzünden Gelen İlham

Göbeklitepe’nin inşa edildiği dönemde dünya, Buzul Çağı'nın ardından gelen büyük iklim değişimleriyle sarsılıyordu. Bu nedenle gökyüzü olayları, insan toplulukları için hayatta kalma, yenilenme ve doğa döngülerini anlamlandırma açısından kritik öneme sahipti.

Bazı teorilere göre:

• Göbeklitepe, göksel döngülerin gözlendiği bir kült merkeziydi.

• Yıldızlara bakarak mevsimleri anlamak, avcı-toplayıcı gruplar için stratejik bir avantaj sağlıyordu.

Bilimin ve Gizemin Buluştuğu Yer

Bugün Göbeklitepe, sadece arkeolojinin değil, astronomi ve antropolojinin de merkezi hâline gelmiş durumda.
Kesin olan bir şey var:
Göbeklitepe'nin sırrı, taşlarda değil; o taşların işaret ettiği gökyüzünde gizli.