KÖŞE YAZISI
GAP: Bir Bölgenin Kaderini Değiştiren Büyük Dönüşüm
Mehmet Karadağ – Kasım 2025

Yakın tarihimizin en iddialı, en geniş kapsamlı ve en maliyetli kalkınma hamlesi olan Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), yıllardır yalnızca bir yatırım planı olarak değil; bölgesel dönüşümün, sosyal gelişmenin ve sürdürülebilir kalkınmanın simgesi olarak anılıyor. Bugün Türkiye’de hangi büyük kalkınma hamlesi konuşulsa, GAP’ın ayrı bir yere konmasının nedeni tam da bu: Bölgenin yalnız altyapısını değil, geleceğini de yeniden şekillendiren bir model olması.

GAP’ı özel kılan unsur, sadece barajlar, hidroelektrik santraller, sulama kanalları ya da kırsal kalkınma yatırımları değildir. Onu benzersiz yapan asıl şey, ardındaki düşünce sistemidir: Entegre bölgesel kalkınma yaklaşımı ve sürdürülebilir insani gelişme vizyonu. Yani GAP, toprağı sulayıp tarımsal verimi artıran bir mühendislik projesi olmanın ötesinde, sosyal hayatı canlandıran, ekonomik yapıyı güçlendiren ve uluslararası literatürde örnek gösterilen kapsamlı bir gelişim hamlesidir.

Proje sahası Fırat-Dicle Havzası ile Yukarı Mezopotamya’nın bereketli ovalarını kapsayan 9 ili içine alıyor: Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak. Türkiye yüz ölçümünün yüzde 10,8’ine denk gelen bu büyük coğrafya, GAP’ın başarıya ulaşması hâlinde yalnız bölgenin değil, tüm ülkenin kalkınmasına ivme kazandıracak stratejik bir merkez niteliği taşıyor.

Bugün bölgedeki tarım üretimindeki artıştan gençlere yönelik sosyal projelere, eğitim olanaklarının iyileşmesinden turizm potansiyelinin değerlendirilmesine kadar birçok alanda GAP’ın etkileri görülüyor. Şanlıurfa’nın tarım üssüne dönüşmesi, Mardin’in kültürel mirasının dünya çapında tanınması, Gaziantep’in sanayide Türkiye’ye yön veren illerden biri hâline gelmesi bu dönüşümün en somut örnekleri arasında.

Elbette yapılacaklar bitmedi. Sulama yatırımlarının tamamlanması, kırsal kalkınmanın daha da güçlendirilmesi, sosyal projelerin genişletilmesi ve bölge halkının yaşam standartlarının daha da yükseltilmesi hâlâ öncelikli başlıklar arasında. Ancak bugün gelinen noktada GAP’ın Türkiye'nin gelişme yolculuğunda bir mihenk taşı olduğu gerçeği tartışmasızdır.

GAP, sadece bir proje değildir; bir vizyon, bir gelecek tasavvurudur.
Ve bu geleceği daha güçlü, daha sürdürülebilir ve daha kapsayıcı kılmak, hepimizin ortak sorumluluğudur.